Ojciec etnografii


Można go nazwać ojcem polskiej etnografii. Był jednym z prekursorów folklorystyki i zainteresowania polską kulturą ludową. Działał w XIX wieku, kiedy zwyczaje i tradycje polskiej wsi nadal były żywe, a może nawet przechodziły swój rozkwit. Prawdopodobnie to dzięki niemu, pozostały dla nas rozliczne informacje na temat ludowych zwyczajów na ziemiach polskich. 

Mowa oczywiście o Oskarze Kolbergu (nie mylić z niemiecką nazwą Kołobrzegu ;) ). Urodził się 22 lutego 1814 roku w Przysusze, w okolicy Opoczna. Jego ojciec - Juliusz - był pochodzącym z Prus kartografem, matka była francuskiego pochodzenia. Z powodu zawodu ojca, kilka lat po narodzeniu Oskara, rodzina przeniosła się do Warszawy, gdzie Juliusz został powołany na profesora Uniwersytetu Warszawskiego. Wtedy rodzina zawarła kontakty z środowiskiem artystycznym i intelektualnym. Zamieszkali w oficynie Pałacu Kazimierzowskiego, przez co zostali sąsiadami rodziny Chopin. W Warszawie Oskar uczęszczał do Liceum Warszawskiego, którego uczniem był także starszy o 4 lata znany polski kompozytor Fryderyk Chopin. Ucząc się w liceum Kolberg pobiera lekcje gry na fortepianie, jego nauczycielem był m.in. Józef Elsner - ten sam, który uczył Chopina.

Kiedy w 1830 roku wybucha powstania listopadowe, okres młodzieńczy Oskara niejako się kończy, a rok później umiera jego ojciec. W tej sytuacji Kolberg podejmuje pracę urzędnika, a od 1835 roku kontynuował wykształcenie muzyczne w Berlinie, swoją przyszłość planował jako kompozytor. W swoich zainteresowaniach ,muzycznych dużą wagę miała liryka wokalno-instrumentalna oraz muzyka fortepianowa. Z tej szczególnie interesowały go motywy ludowe, komponował mazurki i kujawiaki wzorując się na wiejskich melodiach. W 1853 roku odbyła się premiera jego opery "Król pasterzy" (klik), która także tematyką związana była z ludowością, po niej jednak kompozytor zarzucił swoją karierę w tej dziedzinie aby w całości poświęcić się poznawaniu i dokumentowaniu folkloru.

Swoje wyprawy w poszukiwaniu melodii, zwyczajów prowadził już od lat 30. kiedy to zapisywał pierwsze melodie i pieśni. Do końca dekady, zgromadził kilkaset takich zapisów, a następnie wydał zbiór pieśni ludowych przeznaczonych do śpiewu.

Jednocześnie jeszcze komponował, a od 1845 roku pracował w urzędzie zarządu kolei. Podjął się także badania terenowe, początkowo tylko na Mazowszu, ale z czasem systematycznie badał cały teren dawnej Rzeczypospolitej. W 1857 roku (już po zarzuceniu kariery kompozytorskiej) wydał "Pieśni ludu polskiego" w którym można znaleźć ponad 400 utworów tanecznych oraz podobną liczbę ballad ludowych. Chciał dalej kontynuować zbieranie materiałów, ale rok wcześniej rozpoczął realizację wielkiego planu, który miał stać się podwaliną nowej ówcześnie dziedziny nauki - etnografii. Rozpoczął pracę nad wielkim, wielotomowym dziełem, które dzisiaj możemy podziwiać. Zbiór tomów miała tytuł: "Lud", a miała zawierać w sobie "zwyczaje, sposób życia, mowę, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawę, pieśni, muzykę i tańce" jak możemy zauważyć w podtytule publikacji. W '57 roku powstał pierwszy tom - "Sandomierskie", od tego czasu Kolberg systematycznie badał i opisywał regiony ziem polskich, tworząc obraz ówczesnej, (tej najbardziej kojarzonej) kultury ludowej. Łącznie za jego życia wydano 33 tomy, a po jego śmierci w 1890 roku wydano jeszcze 5 części i jeszcze zostały materiały, które opracowano w ramach prac nad "Działami wszystkimi" badacza. Łącznie powstało ponad 80 tomów wszystkich pozycji wydanych na podstawie badań Kolberga.


Chociaż od tego czasu znacznie poszerzyła się dziedzina, którą zajmował się Oskar Kolberg, myślę, że nadal stanowi od pewną bazę i może być nazywany ojcem czy prekursorem polskiej folklorystyki. W Poznaniu działa Instytut Oskara Kolberga, a kilka lat temu rok 2014 był rokiem poświęconym temu słynnemu badaczowi.



Więcej informacji o tym człowieku można znaleźć na stronach:

Instytut Oskara Kolberga

Kolberg 2014


Dobrego tygodnia

Z.



Bibliografia:
http://oskarkolberg.pl/
Źródła Fotografii:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5b/Kolberg_Oskar_Lud_1890_Kaliskie.jpg
http://oskarkolberg.pl/
http://www.kolberg2014.org.pl/pl/2014/aktualnosci
http://www.kolberg2014.org.pl/pl/2014/aktualnosci


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz